Mutyzm to pewnego rodzaju ograniczenie mówienia lub brak mowy, występujący u osób, które poprzednio nie wykazywały problemów z komunikacją werbalną. Aparat artykulacyjny osoby dotkniętej mutyzmem jest sprawny i nie wykazuje żadnych dysfunkcji, które mogłyby mieć znaczący wpływ na komunikację. Mutyzm jest bowiem zaburzeniem o podłożu lękowym wobec kontaktu z otoczeniem. W większości przypadków jest skutkiem traumatycznych doświadczeń. Jednym z najczęściej występujących odmian tego zaburzenia jest tak zwany mutyzm wybiórczy.
Mutyzm wybiórczy to lęk przed mówieniem
- Wśród poszczególnych osób (np. dziecko rozmawia z rodzicami, ale do dziadków nigdy nie przemówiło)
- W danym pomieszczeniu (np. dziecko posługuje się mową tylko w domu rodzinnym),
- W grupie rówieśników (np. dziecko nie odzywa się w szkole, często ma swojego „tłumacza” – zazwyczaj kolegę z ławki, który udziela odpowiedzi za nie).
Alternatywnie do mowy dzieci te często posługują się gestami (np. kiwają głową na tak/nie), bądź udzielają odpowiedzi na zadane pytania za pomocą pisania. Co ważne, dziecko chce się komunikować, ale jego wewnętrzna blokada jest na tyle silna, że uniemożliwia mu przezwyciężenie lęku. Dlatego tak ważne jest, aby jak najszybciej rozpocząć terapię.
Kiedy pojawia się mutyzm wybiórczy?
Zaburzenie pojawia się zazwyczaj około 3-5 roku życia. Mutyzm wybiórczy częściej można zaobserwować u dziewczynek niż chłopców. Z reguły ujawnia się w grupie, z kolei w środowisku domowym dziecko komunikuje się w sposób naturalny. Często rozpoczyna się w momencie pójścia dziecka do żłobka czy przedszkola. Brak mowy u dziecka ujmuje się wtedy jako wstyd czy tęsknotę za rodzicami. Tak, pod warunkiem, że taki stan nie trwa dłużej niż cztery tygodnie.
Po miesiącu dziecko adoptuje się do nowego środowiska, zaczyna akceptować zmiany. Dlatego, jeżeli Twoje dziecko po upływie miesiąca wciąż się nie odzywa, nie lekceważ tego. Poza domem dzieci bardzo często nie komunikują swoich potrzeb fizjologicznych, nie spożywają posiłków. Po powrocie do domu odreagowują nagromadzony stres i ciągłe napięcie kładąc się spać.
Jakie są objawy towarzyszące mutyzmowi?
- Nieśmiałość
- Obawa przed reakcją otoczenia, strach przed kompromitacją
- Uzależnienie od rodzica
- Izolacja społeczna, wycofanie
- Agresja i zachowania buntownicze (zazwyczaj wobec domowników)
Jak wygląda diagnoza?
Mutyzm diagnozowany jest przez lekarza psychiatrę, który wystawia rodzicowi specjalne zaświadczenie. Z takim dokumentem, potwierdzającym występowanie zaburzenia, rodzic może udać się do logopedy w celu rozpoczęcia terapii. Leczenie najlepiej rozpocząć jak najwcześniej (przed pójściem dziecka do szkoły), dzięki temu terapia będzie trwała dużo krócej. Niestety nie da się określić po jakim czasie dziecko zdobędzie się na odwagę i przełamie swoje bariery. Czasem trwa to kilka miesięcy, czasem kilka lat.
Mutyzm to pewnego rodzaju ograniczenie mówienia lub brak mowy, występujący u osób, które poprzednio nie wykazywały problemów z komunikacją werbalną.
Mutyzm wybiórczy to lęk przed mówieniem wśród poszczególnych osób, w danym pomieszczeniu, w grupie rówieśników.
Zaburzenie pojawia się zazwyczaj około 3-5 roku życia.
Tak jak w powyższym poście… początkowo myśleliśmy z Markiem, że nasza córka jest nieśmiała, trudno nawiązuje kontakty, a do tego pewnie za nami tęskni. W domu rozmawiała normalnie, w przedszkolu nie odzywała się ani słowem. Sytuacja miała miejsce mniej więcej 9 lat temu. Nie mieliśmy pojęcia, że jest coś takiego jak mutyzm. Tym bardziej nie pomyślelibyśmy, że coś takiego może dotknąć naszą kochaną córeczkę. Na szczęście trafiliśmy w ręce dobrego logopedy. Terapia trochę trwała, ale córka jest już w dobrej kondycji.