Frenotomia, czyli zabieg podcięcia wędzidełka to w wielu przypadkach zbawienie dla języka. Kto dokonuje zabiegu, jak on przebiega i jakie zalecenia powinien usłyszeć pacjent?
Krótkie wędzidełko
Krótkie wędzidełko podjęzykowe przyczynia się do ograniczenia ruchomości języka. Brak swobody ruchów przyczynia się do wad wymowy (szczególnie przy głoskach wymagających uniesienia języka ku górze). Bardzo często przyczyną rotacyzmu jest właśnie wędzidełko. Dodatkowo pacjent może mieć problemy z prawidłowym połykaniem, żuciem, pozycją spoczynkową języka. Wielu rodziców chce, aby ich dziecko zaczęło mówić „r”, ale nie chce podciąć wędzidełka, które ciągnie czubek języka ku dołowi i uniemożliwia wprowadzenie go w wibracje. Jak mawia jedna bardzo mądra Pani Profesor „wędzidełko to nie guma od majtek, nie rozciągnie się”. 🙂
Ocena wędzidełka
Logopedzi najczęściej oceniają długość wędzidełka korzystając z pięciu prób według Ostapiuk.
5 prób wg. Ostapiuk:
- Unoszenie szerokiego języka za górny łuk zębowy przy maksymalnym odwiedzeniu żuchwy.
- Unoszenie szerokiego języka na szpatułce za górny łuk zębowy przy maksymalnym odwiedzeniu żuchwy.
- Zakrywanie przy swobodnie rozchylonych wargach i zębach- czerwieni górnej wargi, grzbietową powierzchnią końcowej części szerokiego języka.
- Sięganie końcem języka za ostatni ząb dolnego łuku zębowego.
- Wysuwanie języka na brodę przy maksymalnym odwiedzeniu żuchwy.
Zabieg podcinania wędzidełka
Zabieg podcięcia wędzidełka trwa z reguły kilka minut. Przeprowadza go chirurg szczękowy lub chirurg stomatolog. Z reguły podcięcie nie wymaga całościowej narkozy, lecz miejscowego znieczulenia. Zabieg wykonywany jest przy użyciu lasera bądź skalpela. Lekarz decyduje, czy konieczne jest założenie szwów w celu szybszej rekonwalescencji.
Co dalej po zabiegu?
Lekarz, który przeprowadzał zabieg powinien przekazać pacjentowi zalecenia. Niestety nie zawsze się tak dzieje. Zapewne nie wszyscy o tym wiedzą, ale najlepiej już na drugi dzień po zabiegu rozpocząć ćwiczenia języka. Dzięki temu jesteśmy w stanie uniknąć prawdopodobieństwa powstania zrostów. Na czym te ćwiczenia miałyby polegać? Na pionizacji języka.
Poniżej przedstawię kilka najprostszych ćwiczeń, które można wykonywać z dzieckiem po zabiegu frenotomii:
- Usta rozchylone, czubek języka dotyka górnych zębów (wewnątrz, nie na zewnątrz!)
- Przytrzymywanie językiem rodzynka umieszczonego za górnymi zębami (usta rozchylone)
- Język jest samochodem, który jeździ po parkingu (parkingiem jest wałek dziąsłowy za górnymi zębami)
- Język podskakuje – raz jest szeroki na dole, a następnie szeroki podskakuje do góry (usta rozchylone)
- Liczenie górnych zębów (wewnątrz, nie na zewnątrz!)
- Przemieszczanie języka po podniebieniu, od wałka dziąsłowego ku tyłowi (usta rozchylone)
