Nie jestem ortodontą i nikomu nie chcę wchodzić w kompetencje. Uważam, że współpraca logopedy z ortodontą ma ogromne znaczenie. Kiedy do logopedy odsyła ortodonta i odwrotnie? Poświęciłam temu tematowi jeden z filmów na moim kanale You Tube Nauka Wymowy. Jeśli jesteście zainteresowani, odsyłam do filmu.
Wyróżnia się kilka typów wad zgryzu: zgryz głęboki, krzyżowy, otwarty, przodozgryz, tyłozgryz, protruzje oraz retruzje siekaczy. Jest ich więcej, ale z punktu widzenia logopedy te są najbardziej istotne.
Tyłozgryz
Patrząc na pacjenta z tyłozgryzem można zaobserwować tak zwany ptasi profil, charakteryzujący się skróceniem dolnego odcinka twarzy. Dzieje się tak, ponieważ dolny łuk zębowy jest za bardzo cofnięty w stosunku do łuku górnego. Niekiedy miejsce artykulacji głosek detalizowanych bywa przesunięte do tyłu, gdyż pomiędzy górnymi, a dolnymi zębami występuje szpara o różnych rozmiarach, co skutkuje zmianą brzmienia głosek.
Przykładem mogą być głoski s z c dz. Powietrze rozchodzi się nie tak jak powinno, gdyż odległość między górnym, a dolnym łukiem zębowym jest zbyt duża.
Dolny łuk zębowy wyprzedza górny
Trochę inaczej jest w przypadku wad do przednich, gdzie dolny łuk zębowy wyprzedza górny. Obserwuje się wówczas brak pionizacji przedniej części języka, dolegliwości w stawie skroniowo żuchwowym. Zaobserwować można także zniekształconą realizacją głosek szumiących, ciszących, tdn, l oraz r.
Zgryz otwarty
Na koniec trzeci, najbardziej kłopotliwy z punktu widzenia logopedy zgryz otwarty, do którego dochodzi zwykle w wyniku nawykowego ssania smoczka, palca itp. W związku z występowaniem szpar niedogryzowych, może dochodzić do zniekształcenia głosek t, d, n, a także głosek szeregu syczącego s, z, c dz. Z reguły w przypadku zgryzu otwartego obserwuje się seplenienie międzyzębowe, a także międzyzębowo-wargowe.