Czym jest słuch fonematyczny?

Słuch fonematyczny to tak naprawdę zdolność rozróżniania dźwięków mowy. Dzięki niemu człowiek jest w stanie zidentyfikować pojedyncze fonemy (dźwięki, cechy dystynktywne) w słowach. Dzięki niemu rozróżniamy głoski dźwięczne np. g, d, b, w od ich bezdźwięcznych odpowiedników k, t, p, f. Uważa się, że jest on swego rodzaju kontrolerem wypowiedzi.

Zaburzenia słuchu fonematycznego

Prawidłowo wykształcony słuch fonematyczny otwiera furtkę do prawidłowej wymowy. Dzięki niemu jesteśmy w stanie zaobserwować różnicę między wyrazami podobnie brzmiącymi np. pies – piec, kasa – kasza, goli – boli, jednak mającymi zupełnie inne znaczenie. Zaburzony słuch fonemowy może sprawiać dużą trudność osobom, które rozpoczynają swoją przygodę z nauką czytania i pisania. Dziecko z wypowiedzi wyodrębnia wyrazy, a następnie sylaby oraz głoski.

Konsekwencje

1. Problem z zapamiętywaniem nazw miesięcy, dni tygodnia, powtarzaniem zdań ze słuchu, zapamiętywaniem treści wierszyków.
2. Kłopot z zapamiętywaniem złożonych poleceń słownych.
3. Występowanie ubogiego zasobu słownictwa.
4. Brak umiejętności tworzenia złożonych wypowiedzi słownych, słabo rozwinięta mowa opowieściowa.
5. Nieprawidłowa realizacja głosek, dziecko przestawia bądź opuszcza głoski.
6. Trudności w zapisywaniu wyrazów ze słuchu, zapisywanie zniekształconych słów.
7. Kłopot z różnicowaniem głosek podobnie brzmiących i określenia ich występowania w wyrazie.
8. Trudność zapisywania wyrazów, w których występuje zmiękczenie.
9. Bardzo często występuje zamiana głosek syczących na głoski szumiące.
10. Problemy z przyswajaniem języków obcych.

Jak ćwiczyć słuch fonemowy w domu?

Ćwiczenie słuchu fonemowego w domu, poza gabinetem logopedycznym jest bardzo istotne, ponieważ jesteśmy w stanie szybciej osiągnąć sukces w terapii.

Poniżej wskażę kilka przykładowych ćwiczeń, które rodzic może wykonywać z dzieckiem w domu.

• Sylabki – Rozkładamy przed dzieckiem kilka obrazków, następnie dziecko losuje jeden z obrazków, nazywa go, a następnie dzieli wyraz na sylaby.
• Co to za słowo? – Rodzic dzieli wyraz na sylaby (robiąc nieco dłuższe przerwy między sylabami). Dziecko ma za zadanie złożyć wyraz z usłyszanych sylab.
• Ile mam sylab? – Zabawa polega na liczeniu sylab w wyrazie. Do tej zabawy doskonale sprawdzi się gra Alexander „Głoski do zabawy”.
• Co jest pierwsze, a co ostatnie? – Dziecko ma za zadanie wskazać pierwszą i ostatnią sylabę / głoskę w wyrazie.
• Głoskowanie – Zabawa przeznaczona dla dzieci w wieku szkolnym. Dziecko ma za zadanie wskazać wszystkie głoski występujące w danym wyrazie.

Zobacz film: Czym jest słuch fonemowy?