Do zbudowania poprawnej, wyraźnej wypowiedzi niezbędna jest odpowiednia sprawność artykulatorów mowy. Przed rozpoczęciem terapii logopeda ocenia prawidłowość zgryzu, sprawność języka oraz warg. Zwraca też uwagę na wędzidełka, gdyż zbyt krótkie mogą być jedną z wielu przyczyn wad wymowy.
Jak przygotować się do ćwiczeń?
Jeśli język, wargi czy podniebienie miękkie wymaga usprawnienia logopeda zaleca wykonywanie różnego rodzaju ćwiczeń w domu. Należy pamiętać, aby w początkowych etapach były one wykonywane systematycznie, najlepiej 5-10 minut w ciągu dnia. W dzisiejszych czasach, w natłoku obowiązków ciężko znaleźć czas na dodatkowe zajęcia. Warto wykorzystać każdą nadarzającą się sytuację – chociażby powrót autobusem z przedszkola czy spacer po parku. Gimnastyka buzi nie musi być wykonywana przed lustrem, o ile pacjent otrzyma wcześniej rzetelną instrukcję.
Wykonywane ćwiczenia będą efektywne tylko wtedy, gdy będą wykonywane systematycznie i w sposób dokładny.
Propozycja ćwiczeń na pionizację języka
- Zabawa w konika – dziecko układa usta w dzióbek, łączy zęby i kląska jak konik, drugim wariantem jest kląskanie przy jednoczesnym uśmiechu z widocznymi ząbkami
- Liczenie górnych (nie dolnych) ząbków
- Zabawa w żołnierza – język pełni rolę żołnierza, który chowa się za wałkiem dziąsłowym górnym
- Piłka – język pełni funkcję piłki, która w szybkim tempie odbija się o ściany (poliki)
- Biedronka – pokazujemy dziecku obrazek przedstawiający biedronkę z namalowanymi kropkami i rysujemy językiem na podniebieniu tyle kropek, ile posiada biedronka
- Czyszczenie ząbków – język pełni rolę szczoteczki do zębów, która czyści zęby od wewnętrznej i zewnętrznej strony
- Malowanie mieszkania- język pełni funkcję pędzelka, który maluje sufit (prowadzenie językiem od podniebienia twardego po podniebienie miękkie)
- Huśtawka – podnoszenie języka w górę i w dół
- Nucenie logotomów „la, le, lo, li” do ulubionej melodii
- Klej – „przyklejamy” czubek języka za zębami górnymi i ruszamy żuchwą nie odrywając czubka języka
Propozycja ćwiczeń warg i policzków
- Dmuchanie w piórko ustami złożonymi w dzióbek
- Rybka – składanie ust do dzióbka, a następnie wciąganie policzków
- Wykonywanie uśmiechu jednostronnego – naprzemiennie
- Przekręcanie ust z lewej do prawej i odwrotnie
- Lew – szerokie ziewanie
- Naprzemienne drapanie ząbkami warg z delikatnym przygryzaniem ich
- Picie wody za pomocą słomki z ustami złożonymi w dzióbek
- Wąsy – trzymanie długopisu pod nosem przy jednoczesnym rozmawianiu
- Przesyłanie całusów z ustami złożonymi w dzióbek
- Staranne wymawianie par samogłosek: a-u, e-o, i-u
Nabycie umiejętności świadomego poruszania artykulatorami mowy, wyćwiczenie ich koordynacji ruchowej oraz uwrażliwienie kluczowych miejsc w jamie ustnej, pozwoli na łatwiejszy start w terapii logopedycznej.
Uczęszczamy z córeczką na terapię logopedyczną. Właściwie dopiero dwa tygodnie temu ją rozpoczęłyśmy. Logopeda zaleciła nam, aby ćwiczyć pionizację języka również poza gabinetem (Amelka ma 10 lat i problem z prawidłową wymową „R”). Jestem tak zafiksowana na tym punkcie, że ćwiczymy nawet jadąc tramwajem do szkoły. Oby terapia odniosła pozytywne skutki!